Yemekleri lezzetlendirmek için kullanılan tuz,
aslında bir baharat değildir. Çünkü tuz, bitkilerden elde edilmez. Tuz, doğada
bulunan doğal bir mineral bileşiktir. Temel olarak sodyum ve klorür
minerallerinin bir araya gelmesi ile oluşan tuz, çeşidine bağlı olarak
içerisinde kalsiyum, magnezyum, potasyum gibi farklı pek çok minerali de
barındırabilir.
Baharat Nedir?
Baharatlar çeşitli yöntemlerle bitkilerden elde
edilen ve yemeğe lezzet katması için kullanılan malzemelerdir. Baharatlar,
çeşitli yöntemler kullanılarak bitkilerin kök, yaprak, tohum gibi kısımlarından
üretilir. Bu kısımların kurutulması ve öğütülmesi gibi işlemler sonucunda
yemeklere lezzet vermek için kullanılan, yoğun koku ve aromaya sahip baharatlar
ortaya çıkar.
Tuz ve Baharatlar
Arasındaki Farklar
Tuz ve baharatlar yemeklerde lezzeti artırmak için
bazen birlikte bazense ayrı ayrı kullanılan malzemelerdir. Yemeklerde kullanım
tuz ve baharatın ortak özellikleri olduğu için tuz bir baharat gibi algılansa
da aslında baharat değildir ve aralarında pek çok fark bulunmaktadır.
- Tuz doğal olarak tuz kaynaklarından çeşitli yöntemler kullanılarak çıkarılır. Baharatlar ise çeşitli bitkilerin tohum, yaprak, kök gibi kısımlarından üretilir.
- Tuz temel olarak sodyum klorür minerallerinin bir araya gelmesi ile oluşurken baharatlar daha çok vitamin ve antioksidan içerir.
- Tuz yemeğin lezzetini vurgulayarak belirgin bir tat katarken baharatlar yemeklere genelde tatlılık, acılık ekşilik gibi aromalar kazandırır.
- Tuz beyaz renkte ve kristal yapıdayken ve herhangi bir kokuya sahip değilken baharatların rengi, yapısı ve kokusu çeşidine göre farklılık gösterir.
Tuz ve Baharatlar
Birlikte Nasıl Kullanılmalı?
Tuz çoğu insan için yemeklerde olmaz olmaz lezzet
verici olarak kullanılmaktadır. Yemeğe farklı aroma ve lezzet katmak ise
baharatlar ile sağlanabilir. Ancak tuz ve baharat dengesinin doğru ayarlanması,
aşırıya kaçılmaması ve kontrollü bir şekilde eklenmesi yemekte mükemmel lezzeti
yakalamak için dikkat edilmesi gereken bir noktadır.
Tuz ve baharatı ayrı ayrı yemeklere
eklemek yerine baharatlı tuzlar tercih edilerek tek seferde yemeğe hem tuz hem
de baharat eklemesi yapılabilir. Mayi’nin 3 farklı çeşidi bulunan baharatlı
tuzları, yemek yaparken pratiklik sağlar ve yemeğe lezzeti dengeli bir şekilde
verir. Soğanlı tuz ve sarımsaklı tuz, soğan ve sarımsak doğramaktan hoşlanmayan
veya kısıtlı zamanda daha hızlı bir şekilde yemek hazırlamak isteyenler için
kurtarıcı ürünlerdir. Karışık baharatlı tuz ise içerisinde bulunan farklı
baharat çeşitleri ve tuz ile yemeğe harika bir lezzet verir. Üstelik bu
ürünlerde kullanılan baharatlar ışınlama işlemi uygulanmadan üretilen
baharatlar olduğu için sağlık dostudur.
Tuzun Sağlık Üzerine
Etkileri
Yemeklerde lezzet için kullanılan
tuz, sağlığımız için gerekli minerallerin birçoğunu içerisinde bulundurur. Bu
minerallerden en çok bilineni ise sodyum mineralidir. Tuzun oluşumu için yapı
taşı görevi gören sodyum minerali, vücudumuz için de oldukça önemli bir yere
sahiptir ve insan vücudu ihtiyaç duyduğu sodyumun büyük çoğunluğunu tuzdan
karşılar.
Sodyum, vücutta suyun tutulmasını
sağlayarak hücre sağlığını destekler ve hücrelerin kaliteli bir şekilde
çalışmaya devam etmesini sağlar. Tuz ayrıca içerdiği potasyum ve mineralleri
sayesinde kasları ve kemik yapısını destekler. Tuzun vücudumuza en büyük
yararlarından birisi de asit baz dengesini ve elektrolit dengesini
sağlamaktır. Bu sayede kalp ve damar
sağlığı, sinir sistemi, bağışıklık sistemi, kas ve kemik sistemi gibi
vücudumuzda bulunan pek çok sistemin sorunsuz çalışmasını destekler. Tuzun
uykusuzluk ve depresyona da iyi geldiği düşünülmektedir. Çünkü tuz kullanımı
melatonin üretimini destekleyerek kaliteli bir uykuya yardımcı olur. Tuzun
içerisinde bulunan iyot minerali de özellikle çocukluk ve gençlik döneminde
büyüme gelişmeyi destekler. Tuzun faydaları saymakla bitmese de bilinen en temel faydaları bunlardır.