Yemeklerimizi lezzetlendirmek için tuz vazgeçilmez seçeneklerimiz arasında yer alıyor. Peki dünyada bulunan kaç farklı tuz vardır? Sağlığımız için ciddi öneme sahip olan tuzu tüketirken doğal olanı tükettiğimizden emin olmalı ve rafine edilen tuzlardan uzak durmalıyız. Tuz aslında dünya üzerinde milyonlarca yıldır bulunan bir mineraldir. Eski zamanlarda sadece lezzet için değil, yiyecekleri koruma özelliği ile de çokça kullanılan, uğruna savaşlar verilen tuzun birden fazla çeşidi bulunuyor. Bu tuz çeşitleri:
Himaya tuzu, pakistanın himalaya bölgesinde üretilen pembe renkli bir kaya tuzu çeşididir. Himalaya tuzu, yüksek mineral değeri sayesinde çokça tercih edilen tuz çeşitlerinden birisidir. Pakistan’ın himalaya bölgesinde üretilen himalaya tuzu, pembe rengi ile diğer tuz çeşitlerinden ayrışır. Pembe rengini ise yüksek demir oksit değerlerinden alan himalaya tuzu, uzmanlar tarafından da önerilmektedir. Genelde iri taneli olarak rafine edilmeden üretilen pembe himalaya tuzu, yüksek mineral değerleri ve doğal yapısı sayesinde sağlığa birçok faydası bulunmaktadır. Bunlardan bazılar;
Deniz Tuzu, çeşitli yöntemlerle deniz suyunun kurutulması ile üretilen bir tuz çeşididir. Deniz tuzu, yüzyıllardır yiyecekleri saklama ve lezzetlendirme amacı ile kullanılan tuz çeşididir. Günümüzde hala kullanımı yaygın olan deniz tuzu, ismin de anlaşılabileceği gibi deniz suyunun çeşitli yöntemler kullanılarak kurutulması sonucu elde edilen tuz çeşididir. Deniz kirliliğinin önüne geçilemeyen bu günler de ne yazık ki deniz tuzları çokça mikroplastik ve ağır metal içerebilmektedir. HEr ne kadar lezzet için deniz tuzu tercih edilse de sağlığımız için deniz tuzları çok iyi bir seçenek olmayabilir. Çünkü deniz tuzunun içerisinde bulunan mikroplastik ve ağır metal, zamanla vücutta birikir ve çeşitli hastalıklara sebep olabilir.
Kaya tuzu, madenlerde bulunan tuz kayalarının çeşitli yöntemlerle parçalanması ile üretilen bir tuz çeşididir. Sağlığa faydalarından dolayı uzmanlar tarafından sıkça önerilen tuz çeşitlerinden biri kristal kaya tuzudur. Milyonlarca yıldır yer altında saklı halde duran kaya tuzu, tuz mağaralarından insanlar tarafından çıkarılmakta ve satışa sunulmaktadır. Rafine edilmeden üretilen kristal kaya tuzu, mineral değerleri yüksek tuz çeşitlerinden biri olması nedeniyle sağlığımız için tercih edilebilecek tuz çeşitlerinden birisidir. Kaya tuzu satın alırken rafine edilmemiş olmasına dikkat etmeli, ayrıca içerisinde mikroplastik ve ağır metal bulundurmadığından emin olmalıyız. Her ne kadar kaya tuzu milyonlarca yıldır var olsa da çevre kirliliğinin her geçen gün artmasıyla bazı kaya tuzu kaynakları çevre kirliliğinden etkilenebilmektedir. Bu da kaya tuzunun mikroplastik, ağır metal gibi zararlı maddeler içermesine sabap olabilir. Bu nedenle kaya tuzu tercih ederken elde edildiği kaynağın güvenilirliğinden emin olmalıyız. Temiz içerikli ve mineralden zengin kaya tuzunun sağlığımız için çeşitli faydaları bulunmaktadır. Bu faydalardan bazıları şu şekildedir.
Kosher tuzu daha çok yahudilerin tercih ettiği tuz çeşididir. Tuzlu suyun buharlaştırılması yöntemi ile üretilen kosher tuzu, sofra tuzu ve diğer tuz çeşitlerinden farklı olarak içerisinde iyot bulundurmaz. Rengi tam olarak beyaz değildir. İri taneli olarak üretilen kosher tuzu geniş bir yüzeye ve daha esmer bir renge sahiptir. Kosher tuzu üretilirken içerisine herhangi bir katkı maddesi eklenmez. Daha çok et ve balık yemeklerinde kullanılan kosher tuzu, iri taneli yapısı sayesinde ete daha iyi tutunur ve pişirme esnasında herhangi bir tuz kaybı yaşanmasını engeller.
Fransızca’da tuz çiçeği anlamına gelen fleur de sel tuzu, aslında deniz suyunun buharlaştırılması sonucu elde edilen tuz çeşididir. Üretimi sırasında yalnızca güneş ışığı ve rüzgardan faydalanılır. Deniz suyunun buharlaştırılması sırasında yüzeyde oluşan ince, gevrek yapılı kristallerin toplanması ile üretilir. Üretimi zahmetlidir ve hafif grimsi bir renge sahiptir. Hemen hemen kaya tuzu büyüklüğünde olmasına karşın köşeli yapısı nedeniyle çiçeğe benzetilir. Bu nedenle “deniz çiçeği” ismini almıştır. Fransızlar tarafından tatlı, çikolata, salata, deniz ürünleri ve balık yemeklerinde son dokunuş tuzu olarak tercih edilir.
Siyah havai tuzu, genellikle iri taneli olarak üretilen bir tuz çeşididir. Volkanik patlamalar sonucu ortaya çıkan siyah havai tuzu, siyah rengini genellikle kömürden almaktadır. Havainin volkanik adalarından çıkarıldığı için ismini buradan almaktadır. Yemeklere hafif bir lezzet katan siyah havai tuzu, son dokunuş tuzu olarak genellikle deniz ürünlerinde kullanılmaktadır.
Alaea tuzu olarak da kabul edilen kırmızı havai tuzu, içerisinde volkanik kil bulunduran bir deniz tuzu çeşididir. Demir oksit bakımından zengindir ve kırmızı rengini alaea maddesinden alır. İri taneli olarak üretilen kırmızı havai tuzu, volkanik patlamalar sonucu oluşan tuz çeşitlerinden biri olduğu için mineral değerleri oldukça yüksektir.
Sel Gris tuzu, grimsi bir renge sahiptir ve genellikle Kelt denizinden veya tuz göllerinden elde edilir. Oldukça iri taneli ve ince öğütülmüş seçenekleri bulunan ve nemli bir yapısı sahip olan gri tuz, Fransa’nın meşhur tuzu olarak kabul edilir. Gurme tuz olarak kabul edilir ve yemeklerde lezzet için tercih edilen ünlü bir tuz çeşididir. Genellikle hamur işi yapımında kullanılan bir tuz çeşididir.
İsli tuz, isminden de anlaşılabileceği gibi çeşitli aromalar kullanılarak odun ateşinde tütsülenerek üretilen tuz çeşididir. Yaklaşık 2 hafta boyunca tütsülenen bu tuz çeşidi, yemeklere yoğun ve isli bir lezzet verir. Tütsülenmiş tuzun lezzeti kullanılan oduna ve tütsüleme süresine değişiklik gösterir. Genellikle ızgara ya da fırınlanmış yemeklerde, salata, makarna ve sandviçlerde kullanmak için güzel bir tercihtir.
Mavi pers tuzu, dünya üzerindeki en eski tuz çeşitlerinden biridir. İran’ın Semnan kentinde milyonlarca yıl önce oluşan tuz havuzlarından çıkarılmaktadır. Mavi rengini sylvinite isimli bir mineralden alan mavi pers tuzu, diğer tuz çeşitlerine göre hafifi bir lezzete sahiptir ve mineral değerleri oldukça yüksektir.
İngiliz tuzu olarak da kabul edilen epsom tuzunun içerisinde sodyum yerine magnezyum bulunduran bir tuz çeşididir. Acı bir tada sahip olan epsom tuzu, halk arasında acı tuz olarak da adlandırılmaktadır. Epsom tuzu, diğer tuz çeşitlerinin aksine yemeklerde kullanım için tercih edilmemektedir. Daha çok kozmetik ve medikal ürünlerin içerisinde yer alan ve banyo tuzu vb şekillerde kullanımı tercih edilen epsom tuzunun birçok faydası bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şu şekildedir;
