Genellikle limondan üretildiği düşünülen limon tuzu, bilinenin aksine maliyeti düşük tutmak için çeşitli kimyasallar kullanılarak üretilmektedir. İsmi tuz olsa da limon tuzu aslında bir tuz çeşidi değildir. Koruyuculuğu yüksek olduğu için çeşitli gıdaların içerisine eklenerek raf ömrünü uzatmak için kullanılmaktadır. Ayrıca limon tuzu çeşitli yöntemlerle temizlikte de kullanılabilmektedir. Doğal yöntemlerle üretilen, kimyasal kullanılmayan limon tuzu ağız bakımında kullanıldığında diş taşlarını azaltma, safra kesesi ve böbrek taşlarını düşürme gibi konularda fayda sağladığı düşünülmektedir.
Limon tuzu, içerisinde sitrik asit bulunduran ve yiyeceklerin daha uzun süre dayanmasını sağlayan bir tuz çeşididir. Limon tuzunun limondan üretildiği düşüncesi yaygın olsa da bu düşünce doğru değildir. Eski zamanlarda doğal yöntemlerle üretilen limon tuzu, günümüzde maliyetini düşürmek amacıyla kimyasal yollardan üretilmektedir. Limon tuzu kısaca renksiz ve kristal görünümlü sitrik asittir ve antioksidan etkisini artırdığı için yiyeceklerin daha taze kalması amacıyla kullanılmaktadır.
Limon tuzu yiyeceklerin dayanıklılığını artırmanın yanı sıra, yiyeceklere daha eksi bir tat vermek amacıyla da kullanılabilmektedir. Limon suyu ve limon kabuğu ile aynı asidik değere sahil olmasına karşın limon tuzu, bu ürünlerden genellikle daha dayanıklıdır ve daha kolay saklanır. Limon tuzu genellikle baharat olarak yiyeceklerde kullanılmaktadır ancak direkt olarak tüketilmesi önerilmez. Direkt olarak tüketildiğinde limon tuzu, içerisindeki kimyasallar nedeniyle mide problemlerine sebebiyet verebilir. Ayrıca yüksek sodyum oranı nedeniyle kullanırken aşırıya kaçmamakta fayda vardır. Bu nedenle limon tuzu kullanılacaksa salamura ürünlerin yapımında, iri taneli tuza ek olarak az miktarda kullanılabilir. Yiyeceklerde kullanımının yanı sıra limon tuzu, temizlik malzemesi olarak kullanılabilmektedir. Antibakteriyel özelliği sayesinde bakteri ve mikropların azalmasına yardımcı olabilir.
Limon tuzu, özellikle turunçgillerde olmak üzere hayvan ve bitkilerin vücut sıvılarında yüksek miktarda bulunmaktadır. Limon tuzu doğal yollarla turunçgillerden ve özellikle limon suyundan üretilebilse de bu üretim şekli maliyeti çok artırdığı için limon tuzu formülü zamanla değiştirilmiştir. Limon tuzu formülü için kullanılan maddeler çoğunlukla sentetik şeker pancarı ve çeşitli kimyasallardır.
Peki limon tuzu nasıl yapılır? Öncelikle Aspegillus Niger isimli mantar türü, sentetik pancar şekeri ile beslenir. Bunun sonucunda ortaya çıkan kimyasal madde, sitrik asit ile tepkimeye sokularak limon tuzu elde edilir. Kimyasal maddelerden uzak durmak isteyenler için doğal limon tuzu formülü ile evde limon tuzu yapmak mümkündür. Evde limon tuzu yapmak için ihtiyacımız olan maddeler ise kaya tuzu (tercihe göre himalaya tuzu) ve limon suyudur. Tercihe göre deniz tuzu da kullanılabilir ama tavsiye edilmez. Tencereye koyulan limon suyunun üzerine tuz eklenerek ocakta bir müddet kaynatıldıktan sonra oluşan limon tuzu, sarı tortular haline karışımın yüzeyinde belirir.
Kimyasal kullanılarak üretilen limon tuzu kullanımı içeriği nedeniyle çok tavsiye edilmese de doğal yollarla elde ettiğimiz limon tuzu faydaları bulunmaktadır. Bunlardan bazılarına değinecek olursak;
Kimyasal yollarla üretilen limon tuzu, içeriği nedeniyle sağlığımız için zararlıdır ve genellikle uzmanlar limon tuzu zararları konusunda toplumu uyarmaktadırlar. Doğal olmayan limon tuzu zararları birkaç madde ile özetlemek gerekirse;
Limon tuzu zararları hayatımıza büyük etki etmektedir. Bu nedenle limon tuzu kullanımında doğal limon tuzu tercih edilemiyor ise kullanım sırasında dikkatli davranılmalıdır.
Limon tuzu, pek çok farklı alanlarda kullanılmakta ve güçlü bir işlev sağlamaktadır. Birçok farklı kategorideki hazır ürünün içerisinde bulunan limon tuzu, gıda sanayide çoğunlukla koruyucu ve tatlandırıcı madde olarak kullanılabilmektedir. Gıda sektöründe bazı şekerlemelerin yapımında, ilaç sektöründe ve bazı hazır içeceklerde tat vermek amacıyla kullanılmaktadır. Yalnızca yiyecekler ve içeceklerde değil, pH düzenleyici ve kireç sökücü özelliğiyle limon tuzu temizlikte de kullanılabimektedir. Kireçlenmiş çaydanlık, su ısıtıcısı ve tencere gibi mutfak malzemelerinde kireç temizleyicisi olarak kullanılabilmektedir.
Limon tuzunun en çok bilinen özelliklerinden birisi yiyeceklerin uzun süre taze kalmasını sağlamasıdır. Mutfakta çoğu yemeklerin ve genellikle salataların içerisinde kullanıldığı gibi limon tuzu turşuya da konulmaktadır. Yiyeceklerin taze kalmasını sağlayan limon tuzu reçel hazırlamada, zeytin kurmada ve turşu kurmada da kullanılabilmektedir.
Limon tuzu yalnızca yiyecekler ve içeceklerde değil, pH düzenleyici ve kireç sökücü özelliğiyle temizlikte de etkilidir. Bu bağlamda limon tuzu temizlikte de kullanılabilmektedir. Kireçlenmiş su ısıtıcıları, çaydanlık ve tencere gibi mutfak malzemelerinde kireç temizleyici olarak kullanılabilmektedir. Sıcak suyun içerisinde koyulan bir miktar limon tuzu, kısa süre kaynatıldıktan sonra biraz bekletilmesi kirecin çözülmesini sağlayabilmektedir. Ayrıca bulaşık makinelerinde etkili bir bulaşık tuzu olarak da kullanılabilmektedir.
Limon tuzu, tıkanmış lavaboyu açar. Bu konuda limon tuzu ve sirke, iyi bir ikilidir. Tıkanan lavaboya 2 yemek kaşığı dökülen limon tuzunun bir müddet erimesi beklenilir. Eridikten sonra üzerine bir su bardağı sirke dökülür. Bir süre beklenilip en sonunda lavaboya kaynar su dökülerek lavabo açma işlemi yapılmış olur. Hazırlanan limon tuzu karışımı ile kolayca lavabo açmak mümkündür.
Kireçlenmiş çaydanlığın içerisine tepeleme bir yemek kaşığı limon tuzu koyulur. Ardından çaydanlık su ile tamamen doldurulur. Yapılan bu karışım, yaklaşık 10 dakika kadar kaynamaya bırakılır. Kaynadıkça yüzeye kireç tortuları çıkar ve karışım dökülür. Son olarak çaydanlık bol su ile durulanır. Böylelikle limon tuzu ile çaydanlık temizliği kolayca yapılmış olur.
Zamanla ütülerin içerisinde de kireçlenme oluşmaya başlar. Kireçlenen ütünün kolaylıkla temizlenebilmesi için sadece limon tuzu ve kaynar suya ihtiyaç vardır. Ütünün haznesine bir yemek kaşığı limon tuzu ve bir fincan sıcak su eklenerek karıştırılır. Bu işlemden sonra ütü, çalıştırılır ve buhar işlevi ile limon tuzu ütünün tüm gözeneklerine ulaştırılır. Böylece limon tuzu, ütüde oluşan kireç tabakasının dökülmesini sağlayacak ve ütü temizlenmiş olacaktır.
Limon tuzu fazla tüketilmediğinde insan vücuduna verdiği herhangi bir zarar tespit edilmemiştir. Ancak fazla tüketimde limon tuzu zararları elbette bulunmaktadır. Doğal limon tuzu içerdiği c vitamini, demir, potasyum ve diğer mineraller nedeniyle sağlıklıdır denilebilir. Ancak limon tuzu doğal da olsa tüketilirken aşırıya kaçılmamalı ve tedavi amacıyla kullanılmamalıdır.
Limon tuzu faydaları arasında, bakterilere karşı vücudu koruyabilmesi de vardır. Bu yönüyle bağırsakları da temizlediği düşünülen limon tuzu aynı zamanda ishali önleyici etkisi bulunduğu da söylenmektedir. Yani, limon tuzu ishale iyi gelir denilebilir. Bunun için 2 ya da 3 küçük limon tuzu tanesi bir çay bardağı sıcak su ile karıştırarak eritilir. Karışım soğuduktan sonra da günde 2 kez tüketilir. Böylelikle limon tuzu, ishale iyi gelmektedir. Ancak mide rahatsızlığı bulunan kişilerin limon tuzu içeren bu karışımı tokken tüketmeye özen göstermeleri gereklidir.
Limon tuzu genellikle küçük ambalajlarda satışa sunulmaktadır. Piyasada limon tuzu 1 kg fiyatı 50 - 100 TL arasında değişkenlik göstermektedir.
